جاوتری ( بسباسه ) به انگلیسی Mace ، یکی از آن دسته از ادویه هایی است که شاید خیلی از ما اسم آن را شنیده ایم اما واقعاً نمیدانیم که چیست. جاوتری و جوز هندی دو قسمت از یک درخت مشابه به نام درخت جوز هندی میاشد. درخت جاوتری از خانواده‌ی Myristicaceae ، دوپايه به بلندى ده تا بيست متر، زيبا و هميشه سبز با شاخه‌‌های پراكنده، پوست تنه درخت خاكسترى تيره و گل‌های آن زنگوله‌ای شكل و كوچك و زردرنگ. برگ‌های آن بيضى، نوك‌تيز و موجدار، چرمى، سبز براق شبيه به برگ‌های نارنج، طول برگ‌‌ها در حدود ده سانتيمتر و رنگ سطح فوقانى آن سبز تيره و رنگ سطح تحتانى آن سبز كم‌رنگ است.
ميوه‌ی جاوتری شبيه زردآلو به رنگ زرد ليمويى تا قهوه‌ای روشن و هنگامى كه كاملا رسيد معمولا از وسط ترك مى‌خورد و از شكاف ترك آن هسته چوبی شفاف و درخشان و یک مخملى تورى شكل ناصاف هسته كه جاوتری ناميده شده است ، ديده مى‌شود، نام هسته‌ی قهوه‌ای رنگ روغنى جوز هندی ( جوز بویا ) میباشد . اين درخت در مناطق حارّه پرباران هر دو نيمكره‌ی زمين مى‌رويد و بومى جزاير هند شرقى و اطراف آن مى‌باشد، در ساير مناطق گرمسير و مرطوب مانند هندوستان، اندونزى، جزاير آنتيل و نواحى آن قسمت از جهان كاشته مى‌شود.
جاوتری در واقع روکش توری (به نام aril) است که روی دانه جوز هندی یافت می شود. این روکش توری مانند که قرمز است با دست از پوسته بیرونی جوز هندی جدا شده و سپس خشک می شود و به یک ادویه زرد قهوه ای تبدیل می شود. عطر و طعم جاوتری ، مانند عطر و طعم ترکیب دارچین و فلفل و یک کمی تندتر از جوز هندی می باشد. این ادویه در غذاهای پخته شده به ویژه دونات و کیک و همچنین پودینگ و کاستیل استفاده می شود. همچنین این ادویه را می توان غذاهای دارای پنیر ، سوفله ، انواع سس ، سوپ ها ، بریانی مرغ ، بریانی گوشت ، شامی کباب و غذاهای ماهی اضافه کرد. جاوتری بصورت تکه های خشک شده یا بصورت پودری فروخته می شود.
رنگ ادویه اغلب می تواند به شما در تعیین منشأ و کشور تولید کننده جاوتری کمک کند. اگر پره های جاوتری به رنگ نارنجی متمایل به قرمز باشد از کشور اندونزی است و اگر پره های نارنجی متمایل به زرد باشد به احتمال زیاد از گرنادا وارد شده است ، کشوری که جاوتری نماد ملی است و با افتخار بر روی پرچم قرمز ، زرد و سبز کشور حک شده است. این گیاه از نظر گیاه شناسی به عنوان عطرهای Myristica شناخته می شود ، درخت جوز هندی که جاوتری تولید می کند در باندا ، بزرگترین جزایر ادویه Molucca اندونزی سرچشمه می گیرد. کلمه انگلیسی nutmeg از کلمات لاتین nux به معنای مهره و muskat به معنی مشک است.
برای فهمیدن تاریخچه در طول تاریخ چندین مورد ذکر شده از جوز هندی و جاوتری وجود دارد. در قرن اول بعد از میلاد ، نویسنده رومی به نام Pliny از یک درخت با دو عطر و طعم صحبت می کند. امپراتور هنری ششم خیابان های روم را قبل از تاج گذاری با جوز هندی معطر کرده بود. در قرن ششم ، جوز هندی توسط بازرگانان عرب به قسطنطنیه آورده شد. و در قرن چهاردهم ذکر شده است كه نیم كیلوگرم جوز هندی به اندازه سه گوسفند یا گاو قیمت دارد.
هلندی ها برای کنترل تولید جوز هندی در شرق هند ، جنگی خونین از جمله قتل عام و بردگی ساکنان جزیره باندا را مرتکب شدند . در سال 1760 ، قیمت جوز هندی در لندن 85 تا 90 شیلینگ در هر پوند بود ، قیمتی که هلندی ها به طور داوطلبانه انبارهای کامل جوز هندی را در آمستردام سوزاندند. هلندی ها تا زمان جنگ جهانی دوم کنترل جزایر ادویه را کنترل می کردند.
معمولاً پیدا کردن جاوتری سخت تر و قیمت آن گرانتر از سایر ادویه های رایج تر و ادویه های معطر است. با این حال ، آن را به عنوان جزئی از مخلوط ادویه های خاص از جمله پودر کاری ، گرم ماسالا و راس ال هانوت می یابید. جای تعجب نیست که استفاده از این ادویه در غذاهای هندی ، کارائیب ، مراکش و آسیا برجسته است و در آشپزی هلندی ، فرانسوی و انگلیس نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
خرید جاوتری
دیدگاه خود را بنویسید